Het Concertgebouw presenteert samen met BNNVARA een muzikaal college over muziek en het brein in tijden van corona. Collega-professoren Erik Scherder en Dick Swaab gaan in op de positieve rol van muziek op het brein, in het bijzonder in stressvolle periodes zoals tijdens een lockdown.
Erik Scherder: ‘Het is ongelooflijk wat muziek voor het brein kan doen. Juist nu!’
Scherder: ‘In ons college nemen we de mensen mee langs de ontwikkeling van het brein. Een ontwikkeling die nu anders loopt dan normaal, door alle coronamaatregelen. Wat is de rol van muziek in die ontwikkeling? Die rol kán ontzettend groot zijn! Vanaf de laatste drie maanden in de baarmoeder speelt muziek voor de ontwikkeling van het brein al een rol.’
Dick Swaab verbindt de persoonlijke geschiedenis van beroemde componisten aan de actualiteit: ‘De langdurige lockdown veroorzaakt bij veel mensen stress, en bij sommigen zelfs depressie. Hierbij kunnen we interessante parallel trekken met de componisten Schumann en Tsjaikovski én aanknopingspunten bieden hoe juist hun muziek je daardoorheen kan helpen.’
Het brein van ouderen, zo wordt vaak geroepen, gaat zienderogen achteruit. Je wordt dement, krijgt Alzheimer, je wordt vergeetachtig, kortom, kommer en kwel is je deel als je eenmaal de 50 bent gepasseerd.
Volgens neuropsycholoog Margriet Sitskoorn – die een boek schreef over het 50Plus brein – is dat grotendeels quatsch. ‘Ook boven de vijftig ontwikkelen hersenen en vaardigheden zich.’
Wist je dat oudere mensen over het algemeen een positiever zelfbeeld hebben en beter kunnen omgaan met tegenslagen? Ze zijn meer met het heden en de toekomst bezig en minder met het verleden. Nieuwe informatie kunnen ze beter integreren in bestaande kennis en ze zijn beter in ruzies oplossen. Sitskoorn in een interview op Nemokennislink: ‘Ik las in onderzoeken dat ouderen zich gelukkig voelen en tevredener zijn met hun leven, terwijl de nadruk bij veroudering in onze maatschappij altijd op ellende ligt.’
Op de vraag wat er beter wordt na je 50ste zegt Sitskoorn: ‘Je emotieregulatie wordt een stuk beter. Je richt je meer op positieve informatie. Als je jonger bent en je hebt bijvoorbeeld een tegenslag op het werk, kan je erg van slag zijn. Als je ouder wordt, ben je minder snel beledigd en komen tegenslagen niet zo hard binnen. Je ziet in de hersenen van ouderen dat de amygdala (een hersengebied betrokken bij de verwerking van emoties) minder hard werkt bij negatieve informatie, waardoor je iets negatiefs minder sterk voelt.’
De vraag is of vijftigplussers dat zelf ook in de gaten hebben. Volgens Sitskoorn zeker wel, maar bij veel ouderen speelt het niet zo’n rol. ‘Ik ben zelf net boven de vijftig. Als ik het erover heb met leeftijdsgenoten herkennen ze het meteen, maar ze staan er nooit bij stil. Bij ouder worden denkt iedereen in eerste instantie aan verval, waarschijnlijk omdat veroudering aan de buitenkant goed te zien is. Je krijgt rimpels, gaat krommer lopen, verliest haar. Dit soort kenmerken beoordelen we negatief. Bijna iedereen zegt zich ook jonger te voelen dan hij werkelijk is. Men wil zich niet associëren met een leeftijd van vijftig plus. Natuurlijk gaat er van alles achteruit als je ouder wordt, maar het bestaande dogma is te eenzijdig.’
Als Falder even tijd neemt voor de eigen hersenpan en inhoud dan kunnen wij maar 1 ding concluderen: muziek blijft noodzakelijk voedsel voor het brein. Ook al hebben we een lichte voorkeur voor de muziek van de jaren 80, klassiek en moderne trends via Spotify blijven voor ons, krasse knarren, ook zeer welkom. We draaien net zo goed nog elpees van Led Zeppelin op de vertrouwde draaitafel en streamen net zo makkelijk het nieuwste album van Dua Lipa. Dat we dat nog zouden zeggen… (en met het volle verstand!).
Muziek en het brein – een muzikaal college
Woensdag 3 maart 20.30 uur
Te zien bij BNNVARA op NPO 2 Extra, de website en social media kanalen van Het Concertgebouw
Het Boek Het 50+ Brein is verschenen bij Uitgeverij Prometheus
Foto: 123RF
Falder.nl is de grootste mannen 50+ site van Nederland.
Vind je dit een leuk bericht? Like dan onze Facebookpagina
