De kans dat je bij een begrafenis ‘I did it my way’ van Frank Sinatra hoort, is relatief gezien hoog. De realiteit is weerbarstiger, zo blijkt uit het boek ‘The Top Five Regrets of the Dying’ van.
De top 5 is samengesteld door de Australische Bronnie Ware, die jaren als palliatieve zorgzuster werkte en eindeloos veel ‘laatste’ gesprekken met patiënten voerde. Het boek is niet nieuw, maar het zou een jaarlijkse reminder moeten zijn in de aanloop naar een nieuw seizoen – om weer even stil te zijn waar mensen op hun sterfbed (want zo is het) het meeste spijt van hebben. Komt-ie…
1. “Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn eigen leven te leiden. Niet dat wat anderen van mij verwachten.”
“Hier hebben mensen het vaakst spijt van,” schrijft Ware in haar boek. “Wanneer mensen beginnen beseffen dat hun leven op zijn einde loopt en ze erop terugkijken, zien ze duidelijk hoeveel dromen ze niet hebben verwezenlijkt. Dat komt dan omdat ze zelf bepaalde keuzes hebben gemaakt, of net niet hebben gemaakt.”
2. “Ik wou dat ik minder hard gewerkt had.”
“Bijna alle mensen die ik de laatste zorgen toediende, hadden er heel veel spijt van dat ze zoveel tijd van hun leven hadden doorgebracht op het werk”, schrijft Ware.
3. “Ik wou dat ik de moed had gehad om mijn gevoelens uit te drukken.
“Veel mensen onderdrukken hun gevoelens om anderen niet voor het hoofd te stoten,” schrijft Ware. “Dat resulteert dan in een middelmatig leven, waarin ze nooit helemaal de persoon zijn geworden die ze hadden kunnen zijn. Er zijn ook mensen die hier heel verbitterd door raken op het einde van hun leven, en net daardoor ziek worden.”
'Velen beseffen niet tot op het einde van hun dagen dat gelukkig zijn een keuze is'
4. “Ik wou dat ik contact had gehouden met mijn vrienden.”
“Heel vaak beseffen mensen op het einde van hun leven pas hoe waardevol hun vriendschappen zijn. Velen gaan zo op in hun eigen leven dat ze vriendschappen door hun vingers laten glippen doorheen de jaren. Er zijn dan ook veel mensen die spijt hebben dat ze te weinig moeite en tijd in vrienden hebben gestoken, terwijl die dat wel verdienden.”
5. “Ik wou dat ik mezelf gelukkiger had laten zijn.”
“Deze komt verbazend vaak voor. Velen beseffen niet tot op het einde van hun dagen dat gelukkig zijn een keuze is. Ze blijven steken in oude patronen en gewoonten. Ze raken gevangen in hun ‘comfortzone’, en maken zichzelf wijs dat ze gelukkig zijn, omdat verandering hen angst inboezemt.”
Een vragenlijstje om het beter te doen
Confronterend, deze vijf dingen? Het is nog niet te laat om er iets aan te doen. Begin een conversatie met je oudere, slimmere zelf, en stel jezelf deze vragen.
– Wat wil ik écht? (maar echt: écht?)
– Wat houdt me tegen?
– Voor welke daad – gesteld dat ik ze nu zou durven – zou ik echt trots zijn op mezelf?
– Op welk stukje van mezelf moet ik fier zijn en er trouw aan blijven?
– Wat maakt me echt gelukkig en krijg ik het gevoel dat ik leef?
– Hoe kan ik van geluk mijn eerste prioriteit maken?
De dood van mijn vriend Théodore Géricault – Ary Scheffer, 1824
Dit artikel verscheen eerder op de site van Het Laatste Nieuws.
Falder.nl is de grootste mannen 50+ site van Nederland.
Vind je dit een leuk bericht? Like dan onze Facebookpagina.
