FALDER nieuws

FALDER nieuws

Praat bij de koffieautomaat: Waarom wil Catalonië níet bij Spanje horen?

Waar wordt op kantoor bij het koffieapparaat over gepraat? Over de Catalaanse onafhankelijkheid bijvoorbeeld. Madrid hakt eeuwenlang op Catalonië in. Hoe komt dat?

Ja, je hoort het je collega zeggen: ‘zo raar dat die Catalanen willen afscheiden’. Falder helpt je de discussie iets te verdiepen. Waar komt dat onafhankelijkheidsstreven van de Catalanen  eigenlijk vandaan? En waarom gaat Madrid er zo meedogenloos tegen in. En wat heeft Johan Cruijff ermee te maken?

Het begin:
De Catalaanse cultuur ontstond in de Middeleeuwen. Toen ontwikkelde Catalonië zich tot een belangrijke maritieme en politieke macht. Het Catalaanse rijk bestond toen zelfs uit Sardinië. Sicilië en delen van Griekenland. In 1469 gaf de koningin van Catalonië Isabella 1 en koning Ferdinand 2 van Aragon, die heerste vanuit Madrid, elkaar het jawoord. Destijds was er nog groot respect voor de eigen identiteit van de Catalanen. Ze mochten gewoon hun eigen wetten en taal behouden.

Opstanden
In de achttiende eeuw was Catalonië een van de verliezers in de zogenaamde Spaanse Successieoorlog. Gevolg: Filips de Vijfde  werd de nieuwe koning van het land en verbood alle Catalaanse politieke instituten en de Catalaanse taal. Maar de Catalanen kwamen regelmatig in opstand tegen de dominantie van Madrid. Bijvoorbeeld in 1842. De heersers in de Spaanse hoofdstand onderdrukte dit oproer keihard en bombardeerde Barcelona vele uren.

Tragische Week
Ook opgeslagen in het collectieve geheugen van de bewoners van Barca: de ‘Tragische Week.’ Het Spaanse leger had in 1909 soldaten nodig om in de Spaanse enclave Manilla de dreiging van Marokko tegen te gaan. Zij wilde soldaten in Barcelona mobiliseren. Vooral arbeiders zouden de wapens moeten oppakken. Deze konden zich weliswaar vrij kopen, maar daar hadden de meesten geen geld voor. De meeste mobilisanten weigerde naar de Spaanse kazernes af te reizen. Gevolg: een opstand in geheel Catalonië, die pas werd neergeslagen na een zevendaags bloedbad.

Spaanse Burgeroorlog, weer lijnrecht tegenover elkaar
Tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-39) stonden Barcelona en Madrid weer lijnrecht tegenover elkaar. In Catalonië hadden vooral de linkste partijen de overhand. Zij voerden strijd tegen nationalisten, een bundeling van veelal rechtse partijen, adel, de Rooms-Katholieke Kerk en grootgrondbezitters. Franco was hun aanvoerder. Toen hij de overwinning  greep in 1939 werd alles wat Catalaans was, verboden. Vele Catalanen , waaronder LLuís Companys, de president van Catalonië (1933-1940), werden door de Spaanse geheime dienst opgesloten, gemarteld en gedood.

Barcelona versus Real Madrid versus Johan Cruijff
Real Madrid werd tijdens het Franco-regime in Barcelona beschouwd als hét symbool van het onderdrukkende Madrid. Omgekeerd was Nou Camp hét voetbalstadion waar de Catalaanse identiteit tijdens het regime van Franco nog kon worden uitgedragen. Hier kon bijvoorbeeld vrijuit Catalaans worden gesproken. In de jaren zestig domineerde Real Madrid het Spaanse voetbal en won bijvoorbeeld vijf Europa Cups. In die tijd raakte Barcelona juist in verval. Het was de komst van Cruijff van Ajax in 1973 die de ommekeer bracht voor Barcelona. De FC werd voor het eerst sinds veertien jaar weer nationaal kampioen. Bovendien won Barcelona in een legendarisch duel  (zie YouTube-filmpje) met 0-5 overwinning tegen het zo gehate Real in het Madrileense Bernabéu-stadion.

Real Madrid-Barcelona 0-5 (1974), met Cruijff in glansrol

Deel dit artikel via:
MANNENPRAAT