Dementie, ofwel: wanneer word ik een oude Indiaan, op weg naar de Eeuwige Jachtvelden van Vergeetachtigheid?
Vroeger was ik ook weleens mijn sleutels kwijt
Je bezoekt je oude moeder in het verzorghuis, gaat tussendoor even naar het toilet en als je terugkomt roept je moeder uitgelaten: ‘Ha Karel, wat fijn dat je me weer eens komt opzoeken!’
Niks bijzonders. Dat hoort bij dementie. 1 op de 3 (oudere) vrouwen krijgt dementie, bij mannen is dat 1 op de 7. Maar toch. Je bent een 50-plus man en je bent vaak je sleutels kwijt. Er is altijd wel een lolbroek in het huishouden die dan roept: ‘Oh jee, Alzheimer.’ (De ziekte van Alzheimer is een van de meest voorkomende vormen van dementie.) Dat is onzin, want vroeger was ik ook vaak mijn sleutels kwijt en toen brulde er niemand ‘Alzheimer’. Ik vergeet ook weleens namen. Deed ik vroeger ook al. Ik loop ook wel eens naar de keuken en eenmaal aangekomen daar ben ik vergeten wat ik daar ging doen. Net als vroeger. Ik zet in elk geval níet mijn schoenen in de koelkast, ik weet welke dag het is en ik herken mezelf nog steeds in de spiegel.
Toch kan vergeetachtigheid een teken van beginnende dementie zijn. Wanneer moet ik en menig Falderaar, zich echt zorgen maken? Op de site van het platform van Alzheimer Nederland staan 10 veelvoorkomende symptomen van dementie of alzheimer:
- Vergeetachtigheid
- Dingen lukken minder goed
- Verdwalen in tijd en plaats
- Taalproblemen
- Spullen kwijtraken
- Verminderd beoordelingsvermogen
- Terugtrekken uit sociale activiteiten
- Veranderingen in gedrag en karakter
- Onrust
- Visuele problemen
NIET GELIJK GAAN WANHOPEN ALS JE SOMS DE NAAM VAN EEN OUD-TANTE VERGEET, NIET MEER WEET WANNEER HET PASEN WORDT, JE DIT JAAR EEN BELABBERD SCHAATSERS BENT GEWORDEN, JE SLEUTEL WELEENS KWIJT BENT OF JE ALS JE ’S AVONDS LIEVER VOOR DE BUIS ZIT DAN NAAR DE VERJAARDAG VAN JE SCHOONMOEDER TE GAAN.
Het gaat om ernstiger zaken. Bijvoorbeeld: je vraagt 3 x welke dag van de week het is, je weet niet meer hoe je koffie moet zetten, je verdwaalt op je vaste route naar de supermarkt of legt je portemonnee in de oven. Dan hoor je (hopelijk) snel genoeg van je omgeving dat je toch eens langs de dokter moet. Dr. Harri deed een zelfhulp geheugentest (moet je ook eens doen). De mogelijke score van de test ligt tussen 0 (geen achteruitgang van het geheugen) en 100 (relatief veel achteruitgang van het geheugen). Ik haalde 39 punten. Daarmee viel ik in de categorie 21-43 punten. Geruststellend voegde de site eraan toe: “65 procent van alle mensen heeft deze score. Dit is een gemiddelde score die aangeeft dat uw geheugen over het algemeen goed werkt.”
Ik geef me morgen op voor Spaanse les, bridgen en paardrijden.
Er is nog meer goed nieuws. Het risico om dementie te krijgen, blijft de laatste decennia dalen. Wie nu 70 wordt, heeft gemiddeld veel minder kans om dementie te krijgen dan mensen die 10 jaar geleden 70 werden. Punt 2: je bent een man. Dan heb je eindelijk eens de goede kaart getrokken in de steilewandrace der geslachten, want – zoals gezegd – veel minder mannen dan vrouwen krijgen dementie (al word je wel eerder mantelzorger).
EN HOE VIND JE JE SLEUTELS?
En wat moet je doen je als je je sleutels kwijt bent? Ik denk altijd aan de truc van schrijver Piet Grijs. Die stak zijn hoofd diep in een volgelopen fonteintje, tót het moment dat hij bijna stikte en heel zijn leven aan zich voorbij zag komen. Toen wist hij precies waar hij zijn sleutels had gelegd.