Rob: ‘De laatste maanden van zijn leven lag mijn vader in de huiskamer, in bed. Hij zei niet veel, soms een woordje. Ik paste volgens schema op, dan was het vaak een kwartier lang stil waarbij we elkaar af en toe aankeken.
Tijdens zo’n aankijkmoment zei ik: ‘Je kon een speld in een hooiberg horen vallen’. Ik wist dat hij zou reageren. Dertig jaar lang hadden we genoten van de speld/hooiberg-verhaspeling van mevrouw Hoogstra, een vriendin van mijn moeder. Als we tijdens familiebijeenkomsten melig werden en mevrouw Hoogstra eenmaal geciteerd was, kwam de rest vanzelf. ‘Wie een kuil graaft voor een ander is een uitslover’. ‘Zij stak er met kop en schotel bovenuit’. ‘Wie het laatst lacht is traag van begrip’. Soms verzonnen we iets, soms werd het ons toegeworpen. Mijn vader was levenslang schoolmeester, tot in zijn laatste bed aan toe. Hij kon geen spreekwoordfout laten passeren en kwam af en toe met een nieuw oeroud gezegde. Het ging straks niet stortregenen maar er kwam een schip met zure appelen aan. Ik ga niet naar het toilet maar ik ga de geit verzetten. Op de radio gehoord: ‘Sta je mooi voor Jan met de korte lul’. Iemand betoogde: ‘Ik heb dit geleverd aan Ajax, en ook aan Feyenoord, ik garandeer u straks zie je het in alle stadia van Nederland’. De groenteboer zei herhaaldelijk: ‘Dat kost niet duur’. Het is niet duur en het kóst geld, schat van een groenteboer. Mijn vader zei een keer: ‘Zelfs Louis van Gaal zei het’. Wat? Louis van Gaal zei, notabene op televisie: ‘Het klopt als een bus’. Oei oei. Want het is ‘het klopt als een zwerende vinger’ en ‘het sluit als een bus’. Mijn vader, toen al berustend: ‘Dat halen ze altijd door elkaar. Pas als je zelf een zwerende vinger hebt gehad, vergeet je het nooit meer’. Hij had het zelfs in het NOS-journaal gehoord, en bij Buitenhof. Ook blufte hij graag met hele en halfverzonnen zinnetjes in het Latijn. Hij riep maar wat, iets met domu of libra of padre, en zei dan, in de afgedwongen stilte: ‘Dat betekent dat je vader gelijk heeft’.
Een week voor zijn overlijden had ik wat voor hem meegenomen. Twee mooie pennen en een prachtig schrijfblok, in de ijdele hoop dat hij nog wat zou opschrijven. Ik vertelde hem dat ik het op mijn werk uit een overvolle voorraadkast had gehaald. De man die al wekenlang af en toe maar éen gerafeld woordje zei, haalde diep adem, keek mij aan en sprak vanuit zijn bed de volzin: ‘Wie appelen vaart, die appelen gaart’. Een oud gezegde waar ik nog nooit van had gehoord, maar het was volstrekt van toepassing. Je kon een speld in een hooiberg horen vallen. ‘Finis coronat opus’. Voor wie dat niet even opzoekt: typerend doelpunt ver in blessuretijd.’
Foto: Image by kues1 on Freepik
